ارزیابی خصوصیات زراعی ژنوتیپ های گندم مصنوعی

در سال های اخیراستفاده از تنوع ژنتیکی موجود در سطوح مختلف خزانه ژنی گندم به عنوان منابعی غنی جهت اصلاح و پیشبرد صفات متعدد مورد توجه قرارگرفته است. از جمله این منابع می توان به گونه های وحشی اشاره کرد که برای بهره برداری از آن ها از گونه های حد واسط و تولید ارقام مصنوعی استفاده شده است. در بررسی حاضر 100 ژنوتیپ گندم مصنوعی دریافتی از مرکز بین المللی تحقیقات گندم و ذرت (cimmyt) به همراه ارقام گندم شاهد پیشتاز، پیشگام و مغان-3 در شرایط آبی درمزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر واقع در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمایش تنوع زیادی را در ژنوتیپ های گندم مصنوعی از نظر اکثر صفات زراعی نشان داد. تجزیه رگرسیون نشان داد که در گندم های مصنوعی صفاتی مانند تعداد روز از ظهور سنبله تا رسیدن فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته و تعداد دانه در سنبله اثر مثبت و معنی داری بر عملکرد دانه داشتند. دسته بندی ژنوتیپ ها بر اساس تجزیه کلاستر به روش وارد (ward) گندم های مصنوعی مورد مطالعه را در هفت گروه هر یک با ویژگی های خاصی قرار داد. با توجه به نتایج به دست آمده تعداد پانزده ژنوتیپ گندم مصنوعی با داشتن عملکرد دانه بالا و برخی خصوصیات زراعی مناسب شناسائی و برای بررسی بیشتر در نظر گرفته شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که گندم های مصنوعی می توانند به عنوان منابع ارزشمندی برای انتقال صفات جدید و متنوع به خزانه ژنی گندم های زراعی مورد توجه قرار گیرند وتنوع مناسبی را برای به نژادگران به منظور اصلاح و تولید ارقام فراهم آورند.